OGBOM

In september van dit jaar kocht ik via Catawiki van een Nederlandse handelaar een Eket Ogbom voor een heel redelijke prijs. Volgens de verkoper komt het uit een Belgische collectie van Antoon Key die zelf tussen 1953 en 1958 in Afrika tribale kunst verzameld heeft. Bij de tekst op Catawiki stond vermeld dat een soortgelijk object in mei 2013 bij Sotheby’s was geveild voor 815.000 Euro. Dit maakte mij heel nieuwsgierig en ik ben dus zelf op het internet gaan speuren. Al gauw kwam ik bij een publicatie van Bernard de Grunne uit 2011. Hierin beschrijft hij vijf op dat moment bij hem bekende exemplaren die hij de naam gaf van de dan respectievelijke eigenaren. Dit zijn Webster, Kerchache, Muhlack, Dufour en Van de Velde.

Ga naar: https://issuu.com/artsolution/docs/ogbom_int

Van deze exemplaren is alleen die van Webster behoorlijk oud. Deze is verzameld voor 1900. De andere vier zijn verkregen tussen 1968 en 1974. Dit is tijdens of kort na de Biafra oorlog van 1967 tot 1970. Vooral tijdens deze burgeroorlog zijn er veel etnografische voorwerpen via Kameroen in Europa terecht gekomen.

Het exemplaar dat bij Sotheby’s verkocht is komt van Jacques Kerchache en is van voor 1974.

Ga naar: http://www.sothebys.com/en/auctions/ecatalogue/2013/africanoceanic-n08994/lot.98.html

Het verwondert mij dat een voorwerp uit deze periode waarvan er toch vrij veel bekend zijn voor zo’n hoge prijs is verkocht. Dit zal er ongetwijfeld mee te maken hebben dat Kerchache een bekende persoon was in de wereld van de primitieve kunst.

Ga naar: https://www.dbnl.org/tekst/_gid001200101_01/_gid001200101_01_0143.php

Hoewel de verkoper denkt dat mijn exemplaar verzameld is tussen 1956 en 1958 lijkt het mij waarschijnlijker dat het ook pas tijdens de burgeroorlog naar Europa is gekomen maar gezien de conditie waarin het verkeert zou het best een stuk ouder kunnen zijn. Als ik het vergelijk met de 5 exemplaren uit de publicatie van De Grunne moet ik toegeven dat er behoorlijk veel verschillen zijn en dat de kwaliteit een stuk minder is. De lichamen van de 5 uit de publicatie bestaan uit 3 verticale pilaren. Deze heeft er maar 2. De 5 van de publicatie hebben bijna geen beschadigingen. Deze heeft een flinke scheur aan de rechterkant van het hoofd. De korsterige patina op dit beeld is veel dikker als bij de 5 van de publicatie en daardoor zijn de versieringen op het lichaam bijna niet meer te herkennen.Tussen de haak aan de voorkant en de bodem zit een soort plateautje wat bij die 5 niet het geval is. Bovendien heeft dit exemplaar geen gaatjes in de bodem die nodig zijn om het aan een draagstuk te bevestigen zoals te zien is bij het oudste exemplaar van Webster. Ik vermoed dat niet al deze figuren bedoeld waren om op het hoofd gedragen te worden maar sommige ook voor andere ceremoniën gebruikt zijn.Vanwege de hoogte en het gewicht lijkt mij zelfs erg moeilijk om zo iets zonder gebruik van de handen langere tijd op het hoofd te balanceren. Het zou zelfs kunnen dat deze gewoon met de hand werd vast gehouden in plaats van op het hoofd geplaatst. Het gedeelte onder het plateautje zou dan een soort handvat zijn.

Mijn eigen conclusie is dan ook dat het een niet echt mooi maar wel eerlijk beeld is dat waarschijnlijk in de zelfde periode als de nrs. 2,3,4 en 5 op de afbeeldingen van de Grunne Nigeria heeft verlaten zoals vele andere voorwerpen die door de Biafra burgeroorlog te voorschijn zijn gekomen. Het past heel goed in mijn collectie waarvan een groot deel door mij zelf tussen 1970 en 1975 in de Niger Delta in Nigeria is verzameld.

Graag krijg ik reacties van personen die mij wat meer informatie over het gebruik van deze Ogbom figuren kunnen geven of zelf zo’n figuur bezitten.

Max Ammer