Zemanek 24 november 2012.
We zijn weer vertrokken voor een lange reeks najaarsveilingen. Sinds begin oktober zijn er in Frankrijk, Engeland en de VS al heel wat geweest. Wie de zaken een beetje volgt, krijgt soms verrassende dingen te zien. Dikwijls heb je een ‘déja-vu’ gevoel, en bij nader inzien klopt dat ook meestal wel. Stukken die je aangeboden en al dan niet verkocht heb gezien bij de tophuizen Christie’s en Sotheby’s, verschijnen dan plots in andere catalogi. Soms vraag je je af waarom. Is het een poging tot snelle winst? Een nieuwe poging na niet verkocht? Was het stuk niet goed genoeg voor de top? Heeft iemand zich miskocht en wil hij er weer vanaf? Feit is dat er uit soms zelfs zeer gereputeerde collecties stukken van de hand gaan aan een fractie van de oorspronkelijk betaalde prijs. Bij Neal werden zo een reeks wapens aangeboden uit de Russel-Aitkin collectie, eerder verkocht bij Christie’s en Sotheby’s. Bij Arte Primitivo zien we een Songue die bij Christie’s 6 tot 12.000 euro moest kosten, en waar je nu al vanaf 2000 op kunt bieden, naast een Fang beeld dat nog niet zo lang geleden bij Zemanek 14.000 euro moest opbrengen. Ach, misschien is dat wel hun reële waarde, en werden ze bij de tophuizen meegezogen in de slipstream van de topprijzen voor de topstukken. Het is een oud zeer. Ook bij de verkoop van de collectie Vérité in Parijs werd indertijd voor 2/3 van de stukken veel te veel betaald, gewoon omdat iedereen wel een stuk uit die beroemde collectie wilde. Geduld blijft een schone deugd, en vroeg of laat doen er zich altijd wel opportuniteiten voor die de kleinere liefhebber kunnen bekoren.
Zemanek dan: van de 504 aangeboden loten werden er 167 verkocht (33%) voor een totale som van 327.455 euro voor kosten. Een zeer normaal resultaat. Het niet-Afrikaanse aanbod deed het traditiegetrouw iets beter: 30 kavels op 94 (40%)vonden een afnemer voor 42.340 euro, tegenover 137 op 420 bij de Afrikaanse (32%) voor 285.115 euro. Er was één echte topper: lot 181, een beeld van de Guro, gepubliceerd bij Bastin in 1984, dat 45.000 euro opbracht (foto 1).
Vermelden we verder lot 94, een ‘shrunken head’ uit Ecuador (van de Jivaro’s, dacht ik?) voor 14.000 (foto 2). Dergelijke hoofden waren oorlogsbuit. Nadat het hoofd van de vijand was afgesneden, werd het vakkundig ontbeend en opgevuld met hete stenen tot de huid lederachtig werd. Daarna werd het gemoduleerd tot het terug een menselijke vorm had, maar dan slechts ter grootte van een vuist. 
Het succes in de rariteitenkabinetten was dermate groot, dat er praktijken bekend zijn van moord en diefstal van hoofden uit de mortuaria van ziekenhuizen om aan de vraag te voldoen! Lot 151, een Nunuma masker uit Burkina Faso, was 11.000 euro waard, lot 166, een Baule masker ging weg voor 18.000, lot 168, een Dan masker voor 11.000, lot 180, een Guro masker voor exact 10.000, en lot 343, een masker van de Galoa bracht 13.000 op. Er werden ook een reeks van 5 Songue beelden aangeboden uit een Belgische koloniale verzameling. Tenslotte zagen we nog een heraanbieding van de overgebleven stukken uit de verzameling van Schulte-Bahrenberg, die vlot van eigenaar veranderden. Een hele reeks van de duurdere stukken ging niet weg. Ik vond de schattingen al hoog. Voor 10.000 euro of meer verwacht ik naast authenticiteit toch ook wel een goede provenance en een extraatje wat betreft esthetische kwaliteit.
Op naar de grote twee in Parijs begin december!
Martin Lagrain
Resultaten:
